Có một ý kiến mà bạn đưa ra hơi không chính xác “Hãy xem xét lại bản chất cơ bản của TA, nó không phải chữ đánh vần” . (Ý kiến của một Youtuber, không nhắc đến tên).
Các Bạn chưa được dạy cách đánh vần tiếng Anh, không có nghĩa tiếng Anh là ngôn ngữ không quy tắc trong việc đọc, nói! Và đừng quy đồng rằng IPA là quy tắc phát âm, IPA chỉ là bảng ký hiệu ngữ âm quốc tế, một hệ thống ký hiệu dùng để mô tả âm thanh của ngôn ngữ nói trên thế giới. Và thậm chí tiếng Việt cũng có thể sử dụng IPA để biểu thị âm tiết mà thôi.
Hãy hỏi người Mỹ hay người Anh điều đó, đừng nghĩ họ không học đánh vần tiếng Anh. Và thậm chí IPA là thứ không bắt buộc ở chương trình học của họ. Trước khi IPA ra đời thì … cũng chả sao cả. IPA thậm chí còn chẳng xuất hiện trong bất kỳ cuốn tiểu thuyết nào cho thiếu nhi của trẻ em Mỹ. Nó không như các bạn nghĩ đâu. Và đừng nghĩ rằng người Việt chúng ta không thể học tiếng Anh theo cách người Mỹ học, vì Chúng Ta Không Phải Người Mỹ!

Tiếng Anh hay tiếng Pháp đều là ngôn ngữ có thể đánh vần được. Và ví dụ bạn đưa ra “says, và debt” Thực ra chúng chỉ là những trường hợp bất quy tắc mà thôi. Chúng ta học tiếng Anh đúng là cần từ điển nhưng không có nghĩa phụ thuộc hoàn toàn việc phát âm dựa vào từ điển. Tiếng Anh theo thống kê có hơn 1 triệu từ theo báo cáo cáo của Global Language Monitor. Và nếu bạn tự tạo ra một từ bất kỳ thì nó đều có quy tắc để đọc cả, dù từ đó không có trong từ điển. Hệ thống quy tắc này đã tồn tại trước khi bảng IPA ra đời. Và ý kiến chúng ta không nên”Đoán” khi phát âm là đúng. Nhưng đúng hơn là “áp dụng nguyên tắc và bất nguyên tắc” để phát âm và đọc từ đó thay vì đoán.
Vài ví dụ nhỏ!
Những từ cấu thành bởi “amp” có cách đọc hoàn toàn tương đồng (ko nói đến phụ âm đứng trước:
- Camp /kӕmp/, Lamp /lӕmp/, Ramp /rӕmp/ , Hamp ….
- Rub /rab/, Cub /kab/, Hub /hab/
- Awful ɔː.fəl/ Strawberry /ˈstrɔː.bər.i/
(cách đọc tổ hợp chữ cái “aw”
- A + phụ âm sẽ đọc là /a/ (British English)
hoặc /ae/ trong Anh Mỹ (Vd: Apple, rat, cat, nat) - O + Phụ Âm
Và: Al, Au, Aw, wa
Sẽ đọc là /o/ (Vd : on, of, pause, wall…) - E + phụ âm & -ead = sẽ đọc là /e/
Vd : net, cet, reg, red… - I + Phụ Âm = sẽ đọc là /i/
Ví dụ: it, big, did, rig, fig, pig - “-a, -a_e, -ai, -ay, -ey, -eigh”
Và một vài trường hợp của ea (break, great, steak…) sẽ đọc là /ei/
Vd : Jason, raple, gay, ray, say, height, grey…. - Âm /i:/ (Âm I dài)
trong -e, -ea, -ee, -e_e, -ie, -y
Ví dụ : Tea (t+ ea), speak (sp+ ea+k) , peanut (p+ea +k), eve, thief, field, priest, money, chimney…..
Thậm chí nếu bạn có thấy một từ vô nghĩa nhưng không xuất hiện trong từ điển thì trẻ em Mỹ vẫn đọc được từ đó.
Trẻ em Mỹ học tiếng Anh có được dạy cách nối âm, ghép chữ, và đánh vần, nhưng phương pháp giảng dạy có thể khác biệt so với cách trẻ em Việt Nam học tiếng Việt.
Trẻ em Mỹ thường bắt đầu học tiếng Anh thông qua phương pháp phonics. Phonics dạy các em cách nhận diện và phát âm các âm đơn lẻ của từng chữ cái và tổ hợp chữ cái, giúp các em biết cách ghép âm để tạo thành từ. Điều này tương tự với việc trẻ em Việt Nam học cách ghép chữ để đọc.
Sau khi học các âm riêng lẻ, trẻ em Mỹ sẽ được dạy cách nối các âm này lại để đọc các từ hoàn chỉnh. Ví dụ, họ học cách nối âm /c/, /a/, và /t/ để đọc từ “cat”. Quá trình này giống với việc trẻ em Việt Nam học cách nối âm để đọc từ.
Bên cạnh phonics, trẻ em Mỹ còn được học các từ nhìn, là những từ phổ biến mà không tuân theo quy tắc ngữ âm cụ thể và cần được ghi nhớ nguyên dạng. Ví dụ như từ “the”, “you”, “was”. Điều này giúp các em đọc nhanh hơn mà không cần phải phân tích từng âm trong mỗi từ.
Trẻ em Mỹ cũng học đánh vần từ khá sớm. Họ được dạy cách đánh vần từng từ bằng cách phân tích từng âm và nối chúng lại. Tuy nhiên, tiếng Anh có nhiều từ không theo quy tắc ngữ âm chuẩn, nên việc đánh vần có thể phức tạp hơn so với tiếng Việt.
Phương pháp giảng dạy này giúp trẻ em Mỹ phát triển kỹ năng đọc và viết một cách hệ thống, từ việc nhận diện các âm cơ bản đến việc đọc và viết các từ và câu hoàn chỉnh.
…









